شاملو شاعری انکار ناپذیر و اندیشمندی برجسته و از مهمّ­ترین رهگشایان شعر معاصر فارسی پس از نیماست. مهمّ بودن او از یک سو به سبب پدید آوردن نوعی شعر فارسی است  که به شعرسپید معروف است  و از سویی دیگر به تاثیر کلامی و گفتار او مربوط می شود که کمتر شاعری در زمان حیات خود به چنین امکان و موقعیّتی دست یافته است . یکی از برجسته ترین مشخّصه های شعر شاملو در حوزه­ی محتوا و اندیشه، مضامین انسانی و اجتماعی اس...

این طایفه در تشکیل دولت صفوی مانند دیگر طوایف مهّم قزلباش نقش عمده ای داشتند . بعد از به قدرت رسیدن شاه اسماعیل ، افراد این طایفه در زمینه های سیاسی و نظامی نقش های عمده ای ایفا کردند و از آنها سردارانی مانند حسین بیگ للِه شاملو و دورمیش خان شاملو جز مهم ترین امرای شاه اسماعیل محسوب می شدند؛ ولی به دلیل تعادلی که شاه اسماعیل بین طوایف قزلباش و ایرانیان به وجود آورد ، امرای قزلباش مانند دوره های ب...

بررسی عنوان‌های شعری می‌تواند راهی باشد برای تحلیل بهتر شعر و اندیشۀ شاعران. در این جستار به بررسی آماری و تحلیلی عنوان‌های شعری احمد شاملو پرداختیم. پرسش اصلی مقاله این است که روش شاملو در انتخاب عنوان‌ها چیست و از این عنوان‌ها چه بهره‌ای برده است؟ به همین منظور، تمام عنوان‌ها از جهات مختلف واژگانی، زبانی و معنایی مورد تحلیل قرار گرفت و روابط میان این عنوان‌ها با محتوای شعر بررسی شد. در این مق...

شاملو شاعری انکار ناپذیر و اندیشمندی برجسته و از مهمّ­ترین رهگشایان شعر معاصر فارسی پس از نیماست. مهمّ بودن او از یک سو به سبب پدید آوردن نوعی شعر فارسی است  که به شعرسپید معروف است  و از سویی دیگر به تاثیر کلامی و گفتار او مربوط می‌شود که کمتر شاعری در زمان حیات خود به چنین امکان و موقعیّتی دست یافته است . یکی از برجسته‌ترین مشخّصه‌های شعر شاملو در حوزه­ی محتوا و اندیشه، مضامین انسانی و اجتماعی اس...

پژوهش حاضر به بررسی فرایند‏های واژه‏سازی در نمونه‏هایی از اشعار نیما، شاملو و براهنی به‏عنوان پیشگامان شعر نو، مدرن و پست‏مدرن می‏پردازد. واژه‏های حاصل از انواع فرایندهای واژه‏سازی، و نیز واژه‏هایی که ویژۀ زبانِ این شاعران بودند شمارش شدند. یافته های این پژوهش نشان داد که در شعر نیما فرایند ترکیب با 57.97%، در شعر شاملو فرایند اشتقاق با 46.92% و در شعر براهنی هر دو فرایند با 38.27% پرکاربردترین ...

اغلب شاعران و نویسندگان برجسته برای جاودانه کردن آثارشان از انواع اسطوره‌ها بهره می‌گیرند و با همانند کردن قهرمانان خود به قهرمانان اسطوره‌ای، نه تنها پیوند و پلی ما بین زمان حال و گذشته ایجاد می‌کنند بلکه قهرمانان خود را جاودانه می‌گردانند. در میان شاعران معاصر شاملو به سبب داشتن روحیه مبارزه‌جویی بیشتر به اسطوره روی آورده است و بسامد بالای کاربرد انواع اسطوره‌های ملّی و میهنی و حتّی جهانی، او ر...

سخن سنجانی که دربارۀ موسیقی شعر شاملو به جستجو و پژوهش پرداخته اند، شعر سپید او را یکسره از عناصر عروضی تهی می دانند. نگارنده برای نخستین بار در این جستار کوشیده است تا با زبان دانش عروض، بخشی از ویژگی های موسیقی بیرونی در شعر سپید شاملو را آشکار سازد. البته این به معنی آن نیست که ما شعر او را عروضی می شماریم، زیرا آنچه به عروض سنتی معنی می بخشد، نظم ریاضیوار است و از آنجا که این نظم در زنجیره ...

در دهه‌های بیست و سی خورشیدی، گفتمان ادبی متعهّد به چپ‌گرایی تا حدود زیادی در جامعة ادبی ایران فراگیر شد و شعر احمد شاملو نیز از این گفتمان تأثیر پذیرفت. در این مقاله کوشش شده ابتدا از منظری برون‌متنی و جامعه‌گرایانه، برخی از شاخص‌ترین شعرهای متعهّد شاملو در این دوران معرّفی و کیفیّت ایدئولوژیک و متعهّدانة آن شعرها تشریح شود و آنگاه در جستاری درون‌متنی و زبان‌گرایانه، و متّکی به آرای فرمالیستی، کیفیّت...

شناخت انسان به عنوان یکی از مجهولترین پدیده های هستی، همواره مورد توجه متفکران بوده است. ادبیات، به ویژه ادبیات معاصر،رساترین منادی جایگاه انسان و ارزشمندی صفات و نیازهای اوست. شعر معاصر بیانگر نگرش جدیدی به انسان بوده و از سوی شاعران و اندیشمندان بسیاری مورد توجه قرار گرفته است. احمد شاملو از جمله شاعرانی است که بیشترین التفات را به انسان و معرفی شاخصه ها و آلام وی داشته است، به گونه یی که می ...

سنگ آفتاب اکتاویو پاز، یکی از آثاری است که شاملو را در راه رسیدن به زبانی مستقل و تازه، وام‌دار خود می‌سازد. این وامداری گاهی چنان منفعلانه است که علاوه برکاربرد آینه‌وار مفاهیم و واژگان و تصاویر، به توازی درساختارهای نحوی نیز ختم می‌شود و گاهی چنان عمیق است که به آفرینش خبرعظیم می‌انجامد و موجب گریز شعرش از قراردادهای مالوف نظام بلاغی می‌گردد. تعمق مبانی مکتب اکتاویو پاز در پاره‌ای از اشعار شا...